FASYA

• Fasya ağı: Vücudumuz, baştan ayağa kadar kesintisiz olarak devam eden bir fasya zarı ile sarılmıştır.
• Deriye sıkıca bağlanır ve vücudun en derin yapılarına kadar ulaşır.
• Özellikle yüzeyel katmanında yoğun sinir reseptörleri vardır.
• Fasya ağının yüzeyel katmanında yoğun sinir reseptörlerinin (alıcılarının) yaklaşık 2/3’nün sempatik sinir lifleridir.
• Vücudumuzdaki bütün sistemlerle kesintisiz bağlantılı ve bol sinir reseptörleri nedeniyle fasya kaynaklı ağrılar polisegmentaldir yani ağrı aynı anda çok yerde hissedilir.
• Fasya yine zengin sinir reseptörleri ile kaslardan gelen sinyalleri sinir sisteminin üst merkezlerine iletebilir.
• Yoğun sinir reseptör sayısına rağmen fasya ağının kan dolaşımı zayıftır ve hasarlandığı zaman kendini onaramaz.
• Organ fasya bağlantıları kas ve kemik fasyası ile bağlantılı olduğu için her hareket iç dokularıda etkiler. Nefes, egzersiz ve oturma şekli, hepsi organların sağlığını etkiler.

• Fasya hemen deri altında bulunan konnektif doku (bağ doku) liflerinden oluşan bir yapıdır.
• Mikroskop altında fasya; içi su dolu tübüllerden oluşan oldukça organize ağsı bir görünümdedir.
• Fasyanın görevi, benzer dokuları birleştirmek, kas ve organları çevrelemek, birbirinden ayırmak,  ve sabitlemektir.
• Etrafını sardığı yapıya stres ve basınç uygular. Tendon ve kasları sardığı için germe egzersizlerinde ağrı duyulmasına neden olur.
• Karaciğer, mide, barsaklar gibi iç organlarda fasya sayesinde sabit ve birbirlerine karışmadan yerlerinde durabilirler. Hepsinin fasyası kas, kemik, omurgaya kesintisiz bağlanarak onların fasyası ile devam eder.
• Tüm organlar kas ve kemikler adeta ağsı bir hamak gibi fasya ile sarıp sarmalandığı için kemikleri, kas liflerinin, kas gövdesinin, organların, atardamarların, toplardamarların ve sinirlerin her biri fasya yardımıyla haberleşirler.

Fasya 

Fasya Latince «paket» anlamına gelir. Özel anatomisi ile üç boyutlu metabolik ve mekanik bir matriks oluşturarak damar, sinir, organ, meninks, kemik ve kasları çevreler. Vücudun fonksiyonel bir birimi haline gelir.

Fasya bir ağ gibi baştan ayağa tüm vücudu kesintisiz olarak sarar ve şekil verir. Fasya çok sayıda
kollajen ve elastik liflerinden oluşan içi su dolu organize ağsı tubül yapısındadır. Üst üste, birbirinden bağımsız, vertikal, horizontal ve oblik düzlemlerde dokuyu sararak direnme kapasitesini arttırır. Kollajen lifler, gerilme direnci; elastik lifler geri çekilme kabiliyeti sağlar.

Fasya; VSS inervasyonu ile entegre bir sinyalizasyon sistemi içerir, duyusal reseptörleri kaslardan 10 kat daha fazladır. Hormonlara karşı hassas, harekete karşı duyarlıdır.

• FASYAL SİSTEM 
  1. Fizyoloji: Vücudumuzda 4 tane dolaşım sisteminin vardır. Sinir sistemi, dolaşım sistemi, lanfatik sistem ve fibröz (fasyal) sistem. Hepsi tubuler yapıdadır. Hepsi akışkan kimyasal sistemlerdir ve bilgi taşır. Sistemler birbiri ile bağlantılıdır.
  2. Embriyoloji: Double-bag sistemidir. Embriyolojik gelişimi takiben fasya organları bir torbanın içine alıp bir daha kıvırınca oluşacak bağlantı ile sarmalar. Bu dizayna double-bag (çift torba) adı verilir. Derin fasya, yüzeyel fasya ve interseptal fasya bu şekilde kesintisiz bir
  şekilde oluşur.
  3. Geometri: Fasyal sistem tensegrity prensibine sahiptir. Gerilim ve bütünlüğü temsil eden yapısal ilişki prensibidir. Tensegrity; “tension” (gerilim) ve “integrity” (bütünsellik) kelimelerinden oluşmuş, mimariden esinlenen bir terimdir. Fasyal yüklenmeler tüm sisteme dağılır.
  Birbirlerine devamlı şekilde gerilim uygulayan bir grup parçayla, birbirlerini sıkıştıran diğer bir grup parçaların bir arada kullanılarak meydana getirdiği vücut yapılardır. İnsanlarda bio-tensegrity iskelet üzerine giydirilmiş kas fasya zinciri ile sağlanmaktadır. Fasya zincirindeki  agonist ve antagonist kaslar resiprokal (karşılıklı) olarak kasılarak ve gevşeyerek dengeyi yani bio-tensegrityi sağlar.
  4. Anatomi: Yüzeyel (süperfisyel) ve derin (deep) fasya olarak tanımlanır.
   Süperfisyel fasya: Deriyi alttaki yapılara birleştirir. Yağ ve gevşek areolar doku karışımıdır. Kutanöz sinirler, kan ve lenf damarları içerir. Bazı yerlerde (kafa derisi, avuç içleri ve ayak tabanı) yoğun kollajen lifler içerir. Göz kapakları, kulak kepçesi, skrotum, penis ve klitoriste son derece incedir. Altındaki yapılar üzerinde cildin hareketini kolaylaştırır. Kutanöz damar ve sinirler için pasaj oluşturur. Vücudu ısı kaybına karşı korur.
  Derin Fasya: Yüzeyel fasyadan daha yoğundur. Kollajen demetler daha kompakt ve düzenli olarak düzenlenmiştir. Genellikle membranlar şeklinde bulunur. Yüz, meme, penis, ön abdominal duvarda bulunmaz.Kas yüzeylerini kaplar. Boyunda, iyi tanımlı katmanlar oluşturur, enfeksiyon yayılımını sınırlar. Karında, incedir. Ekstremitelerde, kasların etrafında kesin bir kılıf oluşturur.

Intermuskular septa: Ekstremite kaslar arasında uzan bölmelere denir. Retinakula: Fibröz kılıftır,
karotid kılıfı, aksiller kılıf, parotis kapsülü, ligamanlar

Fasya sisteminin lokalizasyonuna göre sınıflaması 
1. Superfisyel Fasya
2. Eksternal Fasya: Epikranyal Aponöroz, Superfisyel Servikal Fasya, Gövde Fasyası, Üst Ekstremitenin Fasyası, Alt Ektremite Fasyası
3. İnternal Fasya: Orta Servikal Fasya, Prevertebral Fasya, Endotorasik Fasya, Fasya transversalis, Perine ve Pelvis Fasyası
4. Diafragma
 Eksen Organ Fasyası
 Interpterygoid Fasya
 Pterygotemporomandibular Fasya
 Palatin Aponöroz
 Faringobaziler ve Bukkofarengeal Fasya
 Perikart
5. İnternal Torakoabdominal Fasya
 Plevra
 Periton ve Peritoneal Kavite
6. Meninksler
 Duramater, Piamater, Araknoid Membran

FASYANIN GÖREVLERİ 
A. Lokal
1. Suspansiyon ve Proteksiyon: Asma, askıya alma:
Her organı uygun yerde tutmayı sağlayacak bağlantı noktalarını bir arada tutarak içsel bütünlüğü sağlarlar.
Periferik yapıların süspansiyonunda rol oynar. Mezenter, ligaman ve derin fasya Suspansiyon yüksek adaptasyon yeteneğini gösterir. Gebelik, obezite, renal arter
Anatomik bütünlüğü ve organların şekillerini korumak, fasyanın fleksibilite ve adaptabilite özelliklerine bağlıdır. Vücudun maruz kaldığı kuvvetleri absorbe edip amortisörler gibi davranış kontraktilite ve elastikiyet özelliklerine bağlıdır. (meninksler) Fasya, gerginliğin
değişikliklerine karşı ilk savunma hattını oluşturur.
2. Retansiyon ve Seperasyon: Hareketlerin üretimi, kontrolü ve koordinasyonu ile fizyolojik güçlerin yönlendirilmesi fasyanın retansiyonu ile gerçekleşir. Fasyanın retansiyonu aynı zamanda enerjiyi absorbe ederek organ ve kasları şoklara ve ani basınç değişikliklerine karşı da korur. Rijitliği önleyip, mobiliteyi koruyarak, organların, kasların ve kas liflerinin birbirinin üzerinde kaymasına ve hareketlerin koordinasyonlarına izin verir. Farklı basınçları farklı yerlerde tutar.
İnfeksiyonun yayılmasına engel olur. Postop organ fonksiyonlarının devam edebilmesini sağlar.
3. Şok ve Basınç Absorbsiyon: Elastikiyet, seperasyon özellikleri travmanın gücünü absorbe edip ve gücün farklı yönlere dağılımını sağlar. Absorbsiyon görevi fasyanın özel anatomisine bağlıdır; Elastik lifler, proteoglikanlar, yağ dokusu ve kırılma noktaları.

• B. Sistemik
  1. Ağrının iletimi: Fasya yalnızca sensitiviteye fokus olmayıp bağımsız olarak bilgi işleme yeteneğine de sahiptir. Pischinger bu kapasiteyi temel sisteme bağlar. Bu durum olumsuz faktörlere bağlı hataların küçük enerji kaybı ile dengelenen homeostazis mekanizması ile garanti altına alınır. Fasyanın sempatik innervasyonu daha zengindir, dokunun mekanik ve biokimyasını ilgilendirir.
  2. Morfoloji: Fasyanın paralel kollajen lifleri mekanik kuvvetin yönüne göre düzenlenir. En güçlü ve kalın fasyalar postürün ve formun şekillenmesi için önemlidir. Üst ekstremite eksternal; alt ekstremite internal rotasyona yatkındır. Eksternal fasya postür, internal fasya fonksiyonların desteklenmesinde daha önemlidir.
  3. Postürün Sağlanması: Postürün sağlanması ve devamlılığını kaslar, fasyalar ile oluşturur. Bazı fasyalar daha aktiftir: Gluteal, servikal, lumbosakral ve iliotibial bant. Fasya pozisyon sağlanmasında enerji rezervinden dolayı kaslardan daha önemlidir. Torakolomber fasya, kolumna vertebralisin çalışma mekaniğinde duysal görevi vardır.
  4. Zincirler: Fasya zincirleri kemiklerdeki çok sayıda transfer noktanın bütünlüğünü sağlayıp etkinliklerini arttırmaya yarar. Fasyal liflerin oryantasyonuna bağlı olarak fasyal zincirler vertikal ya da obliktirler. Görevleri: İletim, koordinasyon ve harmonizasyon, yükü dağıtmaktır.
  Yüzeyel Arka Zincir: Vücudun ekstansiyonunu ve postural duruşunu sağlar. Yüzeyel ön zincir ile
  karşılıklı gerilip gevşeyerek sagital hatta postürü ve hareketi sağlar.
  Yüzeyel Ön Zincir: Vücudu yer çekimine karşı desteklemek, yüzeyel arka fasya ile denge içinde olmak bu zincirin postural fonksiyonudur. Hareket fonksiyonu ise göğüs kafesi ve kalçanın fleksiyonudur.

 Lateral Zincir: Kişinin postürünü önden arkaya bilateral olmak üzere sağ-sol olarak dengeler. Gövdenin laterale fleksiyonu, kalça abdüksiyonu, ayağın eversiyonunu düzenler.
Spiral Zincir: Tüm vücudu sarıp sarmalaması dolayısı postür açısından fonksiyonu tüm planlarda
dengeyi sağlamaktır. Dengesizlik durumunda Spiral hat; rotasyon ve laterale kaymaları kompanse
eder.
 Koldaki Zincirler: Kolların gövdeye monte akslarını ve gövdeye yaklaşma ile birlikte tutma çekme
itme tüm hareketlerinden sorumlu fasyalardır.
Fonksiyonel Zincirler: Fonksiyonel zincirler gövde ile ekstremiteler arasında çaprazlamalar ile
seyrederek hareketleri destekleyen ve postür üzerinde diğer zincirlere göre daha az etkili olan zincirlerdir.
Derin Ön Zincir: İç longitudinal ayak arkını kaldırarak, kalça ve bacak segmentlerini stabilize
ederek, lumbal omurgayı önden destekleyerek, abdominopelvik boşluğu çevreleyerek, göğüs kafesinin ekpansiyonuna ve relaksasyonuna izin verir ve boynun hassaslığı ile kafa tabanının ağırlığı arasında denge oluşturur.