OBESİTE = aşırı yağlanma sendromu = şişmanlık çağımızın hastalığıdır. BMI (Kg/BoyXBoy) 25 üstü obezite kabul edilir.
Kime obez denir?
Obesite tanımı boy kilo indeksi (BMI) üzerinden hesaplanır. BMI ağırlığın boyun karesine bölünmesi ile bulunur. 25 üzerine obez denir. Ağrılık kilogram boy metre cinsinden yazılır. BMI vücut kitle indexi olarak da isimlendirilir.
BMI = Vücut Kitle İndexi nedir?
BMI= Vücut Kitle İndexi: Ağırlığın boyun karesine bölünerek hesaplanmasıdır. 25′ in altı normal, 25 ve üstü obez olarak değerlendirilir.
Örneğin 1.5 metre boyundaki biri 100 kg ise çok şişmandır; 2.10 metre boyundaki biri 100 kg ise normaldir.
1.5 m boyu olan kişi için BMI hesabı: 1.5 X 1.5 = 2.25 BMI = 100 / 2.25= 44.4 (obez)
2 m boyu olan kişi için BMI hesabı: 2.10 X 2.10 = 4.41 BMI = 100 / 4.41 = 22.6 (normal kilo)
Obesite nedenleri?
- Endokrin hastalıklar: Hipotiroidizm, Cushing Sendromu, Tip 2 diabet, Hipotalamik tümörler ve bazı Genetik sendromlar da obezite nedenlerindendir.
- Fizyolojik olarak gebelikte doğum öncesi
- Ergenlik döneminde,
- Menopozda kilo alma eğilimi olmaktadır.
- Bazı ilaçlar: Trisiklik antidepresan, Sulfonilüre, Oral kontraseptif, Kortikosteroidler, Valproat..
- Sigaranın bırakılması da gerek metabolik hızın azalması, gerekse fazla gıda alma eğilimi ile obeziteye neden olabilmektedir.
- Ailevi yatkınlık. Obezitenin oluşumunda genetik yatkınlığın %25 – 70 dolayında olduğu tahmin edilmektedir.
BMI hesabına göre obez sınıflaması
BMI: kg / boy X boy m olarak formüllenir.
- 25-30 arası hafif kilolu
- 30-35 arası obez
- 35-40 arası çok obez
- 40 ve üzeri morbid (ölümcül obez)
Dünya sağlık örgütü (WHO), 25 ve altı BMI’ yı sağlıklı kilo olarak değerlendirmektedir.
Zayıflamak için nasıl bir yol izlenir?
ZAYIFLAMA PROTOKOLÜ:
- Değerlendirme: Anamnez (öykü), eşlik eden hastalıklar, beslenme alışkanlıkları.
- Muayene
- Check up: Labaratuar gerekirse batın (karın) ultrason
- Tedavi planı: Genel zayıflama ve/ veya bölgesel incelme
Zayıflamak için Check up testleri nelerdir?
1. Bioimpedans Vücut Analizi: BMI hesabı ve yağ, kas, su, mineral dengesini ölçümü
2. Labaratuar analizleri: (doktor kararına bağlıdır)
- Tam kan sayımı (Hemogram)
- Organ fonksiyon testleri: Karaciğer (SGOT, SGPT, GGT..), Böbrek (ÜRE, KREATİN,ÜRİK ASİT..)
- Kan yağları (KOLESTEROL, HDL, LDL, VLDL,TRİGLİSERİD)
- Mineraller (Sodyum, Potasyum, Kalsiyum, Fosfor, Demir, Demir bağlama kapasitesi..)
- Vitaminler (25 OH VİT D, B12, folik asit..)
- Hormonlar: Troid hormonları TSH, T3, T4, Anti TPO, ..), AKŞ (kan şekeri), İnsülin direnci – HOMA testi,
- CRP:
- TİT (Tam İdrar Testi)
- EKG (Elekrokardiyogram):
3. Batın US: Karın içi organların durumu ve karın içi yağlanma miktarı öğrenilir.
Zayıflama tedavileri nelerdir?
- Genel zayıflama tedavileri: Akupunktur, Dİyet -beslenme, Egzersiz – spor – andülasyon terapi
- Bölgesel incelme tedavileri: Soğuk lipoliz, Biolipoliz, Radyofrekans, Elektroterapi, Drenaj – Vakum terapileri
Obesite tedavisinde Akupunktur
AKUPUNKTUR OBESİTE TEDAVİSİNDE
- İştahı keser.
- Açlık krizlerini önler.
- Mide kazınmasını önler.
- Tatlı krizlerini önler.
- Kan şekeri oynamalarını düzeltir.
- Stresi engeller, stres nedenli yemek yemenin önüne geçer. Hasta yemek yemedi diye de stres olmaz.
- Metabolizmayı hızlandırır
- Saldırganlığı önler.
- Kabızlığı önler
- Abur cuburu önler
- Gece yemelerini önler
Kişi beden, zihin ve ruh olarak sağlıklı olduğunda yemek yemek, sigara. alkol ve uyuşturucuların uyarısına, rahatlatmasına, yardımına ihtiyaç duymaz. Bu alışkanlıkların her biri bu gün modern yaşamda kaçınması güç olan bir güvensizlik, gerginlik ya da zorlukların işaretidir. Akupunktur sonuç olarak ortaya çıkan enerji dengesizliğini geçici olarak düzeltebilir, fakat kalıcı olarak iyileştirilmesi ancak bu alışkanlıklara neden olan zorlukların ya da gerginliklerin sona erdirilebilmesi, çözülebilmesiyle mümkün olabilir.
Alışkanlıklara yatkın olma konusuna dengeli bir şekilde bakıldığında,aşırı yemek yeme, sigara, alkol ve uyuşturucu gibi maddeleri kınamak çok kolaydır. Ancak altta yatan duygusal boşlukların tedavi edilmesi gerekmektedir.
AKUPUNKTUR; Obesite tedavisinde kulak ve / veya vücut akupunkturu şeklinde uygulanır.
Obesitede Akupunktur Nerelere Uygulanır?
Kulak akupunkturu ve / veya vücut akupunkturu uygulanır.
Akupunkturun bu etkileri net ve kesindir. Eğer bir kişide bunları sağlayamıyorsa o kişinin “bozucu alan” denilen sorunları (yara izi, ameliyat izi, skar, amalgam dolgu vb) vardır. Düzeltilmesi gerekir.
Obesite ve Doğru Beslenme Protokolü?
Yeterli ve dengeli beslenmek, sağlıklı yaşamak için ilk şarttır
- İntermitant yani uzun aralarla beslenme sağlanmalıdır. Günde 2 öğün ve uzun yemek arası (İntermitant fastıng = IF diyeti 8/16 saat ara ile) planlanmalıdır.
- Posalı yiyecekleri bol tüketilmeli
- Çiğ sebze, meyve, kuru baklagil ve kepekli tahıl ürünlerini arttırılmalı
- Günlük yağ tüketimin günlük enerji gereksiniminin %20′ si olmalı
- Doymamış yağ kullanılmalı…
- Şeker mutlaka çok azaltılmalı, şekere ihtiyaç yoktur..
- Unlu tüm yiyecekler aslında yüksek miktarda şeker içerir…dikkat etmek gerekir..
- Tuz ve tuzlu yiyecek tüketimi azaltılmalıdır. Tuz su tutar, ödem yapar..
Günlük tuz tüketimi en fazla 6 gr’dır.1 tatlı kaşığı tuz (5 gr) yaklaşık 2300 mg Na içerir.
- Alkole ciddi sınır gerekir.alkolün bir gramı 7 kaloridir ve yağ emilimini çok artırır…direkt yağa dönüşür..kan trigliseridi aşırı artar.
Kadınlar için günde bir alkollü içki, erkekler için ise iki ölçü alkollü içki üst sınırdır. Bir ölçü alkol 360-400 ml bira, 160 ml şarap olarak tanımlanır ve her biri 12 gr alkol içerir.
Alkol alımı ile birlikte yiyecek tüketimi mutlaka kısıtlanmalıdır. Günlük enerji alkolden gelen miktarı hesaplanmak istendiğinde 1 ölçü alkol 2 yağ değişimi olarak hesaplanır.
- Kalori alımı kaliteli beslenmeye özen göstererek azaltılmalıdır.
- Meyve suyu yerine meyve tercih edilmelidir..
- Ev yemeği tercih edip hazır gıdadan uzak durulmalıdır
- Cips ve diğer yağda kızarmış yiyeceklerden uzak durulmalıdır
- Sosis, salam, sucuk gibi yağlı et ürünlerini yenmemelidir..
- Kaymak, krema tüketiminden kaçınılmalıdır
- Hazır soslardan uzak durulmalıdır
- Aşırı baharatlanmış ve tuzlanmış yiyecekler sınırlandırılmalı (zeytin, turşu, pastırma, konserve, salamura yiyecekler, hazır et suları)
Obesitede Davranış Terapisi?
Hatalı davranış terapileri, yapılan yanlış davranışların düzeltilmesine yöneliktir.
- Yaşla beraber fiziksel aktivitenin azalması
- Hareketsiz yaşam
- Spor yapanların iş değişikliği
- Sosyal etkiler ile spor alışkanlığını bırakmak
- Sürekli evde oturmak
- Sürekli televizyon seyretmek
- Yanında düzensiz gıda alınması, öğün aralarında atıştırmalar
- Abur cubur yemek
- Sık sık atıştırmak
- Sık sık enerjiden zengin gıda ve içeceklerin tüketilmesi
- Özellikle yağ içeriği zengin gıdalar ve alkol alınması
- Gece 20′ den sonra yeme alışkanlığı
- Stres, depresyon özellikle duygusal boşluk önemli obezite nedenleridir.
Obesite Komplikasyonları?
Kilo artışı vücuda yüktür. Pek çok hastalığı yanında taşır.
- Metabolik Sendrom
- Tip 2 diabet
- Kan basıncı artışı (özellikle abdominal obezitede)
- Hiperlipidemi ve düşük HDL kolesterol
- Nefes darlığı, solunum hastalıkları, uyku apnesi
- Kas-iskelet rahatsızlıkları (Kilo ile artan sırt, eklem, ayak hastalıkları..)
- Koroner kalp hastalığı : Lipidlerde artış ve hipertansiyonla ilişkilidir.
- Menstrüel (adet)bozukluklar ve hirsutizm (aşırı kıllanma)
- Hormon bozuklukları
- İnme : Kan basıncı artışı ile ilişkilidir.
- Özellikle kadınlarda safra taşı
- Kanser : Postmenopozal meme, Endometrium, Over, Safra kesesi, Kolon kanserleri obezlerde daha sık görülür.
- Gebelik komplikasyonları
- Stress, duygusal boşluk
- Psikolojik etkiler genellikle farkedilmez; Sosyal izolasyon, Özgüven azalması, Depresif sikluslar, Azalmış iş becerisi, Gece atıştırmaları
Kilo Kaybının Yararları: ?
Kilolu ve obez kişilerde kilo vermek dramatik olarak
- Fiziksel
- Metabolik
- Endokrinolojik (Hormonal)
- Psikolojik komplikasyonları düzelir.
- Duruş, davranış, tarz değişir.
Vücut ağırlığında 10 kg’lık bir azalmanın çeşitli yararlar sağladığı belirlenmiştir.
- Fiziksel Komplikasyonlardaki Yarar : 5-10 kg’lık bir kilo kaybı, sırt ve eklem ağrılarını, akciğer fonksiyonlarındaki bozuklukları, nefes darlığını ve uyku apnesi sıklığını azaltır.
- Hipertansiyonda Yarar: Birkaç haftalık çalışmalarda %1’lik kilo kaybının ortalama sistolik kan basıncını 1 mmHg, diastolik kan basıncını 2 mmHg azalttığı görülmüştür. Orta düzeyde bir besin kısıtlamasının da yararı olmakla birlikte, çok düşük kalorili beslenmelerde belirgin kan basıncı düşüklüğü olmaktadır. Bu alkol alımının azalması, tuz alımının azaltılması ve doymamış yağ içeren beslenmeyle alınan yağ asitlerindeki değişikliğe bağlıdır.
- İnsülin duyarlılığı ve glukoz intoleransında yarar: İnsülin duyarlılığı ve glukoz intoleransı kilo verdikten sonra düzelmektedir. Diabetli hastalarda 18 kg’a kadar kilo kaybı kan şekerini normala döndürebilir. 3-8 kilo verilirse en fazla yarar açlık kan şekeri yüksek olanlarda görülür.
- Kan lipidleri üzerinde yararlı etkileri: Orta düzeyde kilo kaybı sonucunda obezite ile ilişkili dislipidemi (yüksek trigliserid, yüksek kolesterol, düşük HDL) normale döner. Her 1 kg kayıpla LDL-kolesterol %1 azalır. Trigliserid ve HDL-kolesterol düzeyleri en fazla yüksek bel-kalça oranı olanlarda düzelmektedir.
- Kan pıhtılaşma indeksleri üzerine yararlı etkileri : Aşırı kilolularda hemostaz ve fibrinolitik indekslerdeki değişiklikler kardiyovasküler risklerin ortaya çıkmasına neden olur. Faktör VII ve X düzeyleri direkt olarak BMI (vücut kitle indeksi-boy kilo oranı) ile alakalıdır ve trombüs ile myokard infarktüsüne eğilim yaratır. Kilo kaybı eritrosit agregasyonunu ve fibrinolitik kapasiteyi düzeltir.
- Over fonksiyonları üzerine yararlı etkileri: Hirsutizm ve polikistik over sendromlu obez kadınlarda %5’in üzerinde kilo kaybı olduğunda insülin duyarlılığı ve over fonksiyonlarında bir düzelme ortaya çıkar. Bazı amenoreli kadınlarda ise kilo verdikten sonra menstrüel fonksiyonlar normale döner.