Donuk Omuz (adeziv kapsülit), özellikle hareket sırasında ağrı, ve tutulma hissiyle başlayan giderek omuzun tüm hareketlerini kısıtlayan kronik ağrıya yol açan bir yangı hastalığıdır.
Donuk omuz nedir?
- Omuz eklem kapsülünün yangı (iltihap) sonucu katılaşmasıdır. İltihabın yayılması, yapışması ve sertleşmesi sonucu kol hareketlerine izin vermeyen çok ağrılı bir eklem hastalığıdır. Hem omuz hem kürek kemiği hareketleri kısıtlanır.
- Donuk omuz; omuzu saran kapsülün iltihabı ile başlar çevredeki kasların tetik noktaları, ligament hasarları, tendinit ve bursitleriyle devam eden yapışıklık ve sertliğin giderek arttığı kronik ağrılı bir hastalığa dönüşür.
- Kol yukarı kalkamaz, yanlara açılamaz, dışa dönemez, arkaya dönemez.
- Yoğun ağrı nedeniyle kişi saçını toplayamaz, yüzünü yıkayamaz, dişlerini fırçalayamaz, raftan birşey alamaz, arka cebine ulaşamaz, sırtını kaşıyamaz, kıyafetlerini giyemez hale gellir.
Donuk omuz belirtileri
- Ağrı
- Hareket kısıtlanmasıdır.
- Omuz ağrısı gün boyu şiddetlidir
- Dinlenmekle geçmez.
- Geceleri daha da şiddetlenir.
- Gece uykuya dalmayı zorlaştıran şiddetli ağrı vardır.
- Omuz hareketlerinin kısıtlanmaya başlaması
- Basit günlük hareketlerin kısıtlanması (giyinme, elini sırtına götürme, saç yıkama, raftan eşya alma vb)
Donuk omuz nedenleri
Donuk omuz; travma sonrası oluşabildiği gibi durup dururken kendiliğinden de ortaya çıkabilir. Çoğu zaman nedeni bilinmediği için önlebilir bir hastalık değildir.
- Adhezif kapsülit (Yapışkan kapsül iltihabı)
- Kalsifik tendinit
- Kalsifik periartrit
- Biseps (Pazı) tendiniti
- Osteoartrit
- Romatoid artrit
- Subacromial bursit
- Polimyaljia romatika (Romatizmal çoklu kas ağrısı)
- Boyun ağrıları
- Boyun fıtıkları
- Omuz sıkışma -ağrılı ark sendromu
- Rotator kaf yırtığı
Donuk omuz nasıl oluşur?
Üst kol yuvarlağını kürek kemiğine sabitleyen dokuya omuz kapsülü denir. Kapsül iltihabı omzu dondurur.
İlk başlarda hiçbir belirti vermeyip sinsi şekilde ilerleyen donuk omuzun, daha sonraki evrelerinde şikayetler artmaya başlamaktadır.
Donuk omuz 3 aşamada oluşur.
1. Aşama: İltihap – Ağrı – Katılık -Donukluk: 2 – 9 ay süren bir zaman içinde olur.
- Omuz eklemini çevreleyen güçlü bağ dokusundan oluşan kapsül, iltihaplanmaya başlar ve eklem arası sinovial sıvı azalır.
- İltihap artışı eklem sıvısının azalması ile hareket ile sürtünme hasarı artar.
- Kapsülün iç-dış etraf dokusunda da iltihaplanma ve kalınlaşma olur.
- İltihap kuruyup yapışmaya başlar (adhezyon).
- Yapışıklık yani adhezyon ağrı ve katılığa neden olur.
- Hareket yeteneğini sınırlandırmaya başlar. Belirtiler genellikle geceleri daha da kötüleşir.
2. Aşama: Donma: 4 ay-1 yıl sürer.
- Yapışıklık (adhezyon) çok artmıştır .
- Ağrı çok artmıştır.
- Hareket kısıtlılığı çok fazladır.
- Yemek yemek, saç taramak, banyo yapmak, giysi değiştimek, raftan bardak almak gibi günlük işler bile yapılamaz duruma gelinir.
3. Aşama: Çözülme: 6 ay ila 2 yıl sürer.
- Çözülme yavaş yavaş olur.
- Omuz ağrısı hafiflemeye başlar
- Hareket kısıtlılığı azalır güç ve hareket tamamen geri dönebilir.
Donuk omuz risk faktörleri nelerdir?
- Şeker hastalığı donuk omuz için en önemli risk faktörüdür.
- 40 yaş üstü kadın olmak: Çoğunlukla 40 – 65 yaş arası kadınlarda görülmektedir.
- Diyabeti olanlarda donuk omuzun oluşma süreci daha hızlıdır.
- Tiroid bezi hastalıkları,
- Felç (inme) geçiren hastalar
- Meme cerrahisi sonrası
- Kalp cerrahisi sonrası
- Parkinson hastalığı
- Uzun süre omuzu hareketsiz kalan bireylerde donuk omuz gelişme riski yüksek olmaktadır.
Donuk omuz tedavisi nasıldır?
- Donuk omuz öncelikle bir “yangı = iltihap) hastalığıdır.
- İltihabın çözülmesi için eklem içi ozon ve tetik nokta ozon enjeksiyonları Nf-kB blokajı sağlayarak iltihabı çözer; yapışıklığı engeller.
- Donuk omuz ve omuz ağrılarında Akupunktur New Code çok etkili tedavi yöntemidir. 4-5 seansta donuk omuz tedavisi sağlanır.
- Ozopunktur ve / veya akupunktur; duysal sinirler üzerinden ağrıyı bloke ederek ağrı zincirini kırar. Yangı azalır.
- Çevre dokularda çok sertleşmiş tetik noktalarda ozon enjeksiyonlarına lokal anestezikler de eklenebilir.
- Güçlü tetik noktalar yapışık fibröz bantları radyofrekans kanül ile de açılabilir.
- Nöralterapi ve lokal anestezi ile yapılan sinir blokları da ağrıyı hem bölgesel hem de santral sinir sistemi düzeyinde keser. Hastanın ağrı zinciri bloke olduğu için fizik tedaviye yanıt artar.
- Andülasyon terapi mikrodolaşımı artırır ayrıca kısıtlanmış eklem programı ile eklem açıklığı sağlanır.
- Radyofrekans lenf drenaj uygulamalar dolaşımı artırmak amaçlı tedaviye eklenebilir.
- Lazer frekans tedavileri
- Cerrahiye çoğu zaman artık ihtiyaç kalmamaktadır.
- Bu tedaviler yan etkisiz, ilaçsız ve basittir. Hedefte çözüm odaklıdır. Çoğu zaman fizik tedavi gerektirmez. Yan etkilerinin çokluğu nedeniyle streoid uygulamaları kesinlikle önerilmez.
- Donuk omuz hiç tedavi edilmese de, 2 – 3 yıl içinde geçer. Ancak bu süre içinde eklem, kas ve bağlar eski özelliklerini kaybeder; kuvvet, esneklik ve işlev kaybına uğrarlar. Ayrıca yaşam kalitesi açısından tedavi edilmesi gerekir.
Omuz eklemi
Omuz vücudun en esnek çok yönlü hareketli eklemidir. Omuz eklemi 3 kemiğin birleşmesinden oluşur.
- Kol (humerus),
- Kürek kemiği (scapula),
- Köprücük kemiği (clavicula)
Omuz bölgesinde 2 eklem vardır. Kol-kürek kemiği arasında glenohumeral eklem, köprücük ile kürek kemiği arasında akromiyo klaviküler eklem bulunur.
- Glenohumeral eklem; omzun öne arkaya gitmesini kendi etrafında dönmesini sağlar.
- Akromiyoklavikuler eklem; kolun, kaldırma – fırlatmada omuz eklemine yardımcı olur
Kapsülün içinde, eklemi yağlayan kemiklerin birbirine sürtünmelerini önleyen kıkırdak yapının ürettiği sinovyum denilen sıvı bulunur. Synovium kemikleri arasına oturarak birlikte sürtünmelerini önler; azaldığı zaman eklemde sertleşmeler olur.
Omuz eklemi önce kıkırdak bir yapıyla ardından bir kapsülle sarmalanmıştır. Omuz eklem kapsülünün etrafına bir çok kas ve bağ dokusu (tendon, ligament) yapışmıştır. Aralarında “bursa” adı verilen küçük kıkırdak yastıkçıklar vardır. Omuz kasları sırttan, boyundan, göğüsten ve koldan gelen kaslardır.